Sütlüsünden şerbetlisine bayram ikramlarının baş tacı olan tatlılara çoğu kez karşı koymak mümkün olamıyor ancak ölçüyü kaçırmamak şart! Zira “Bayramda tatlı yemeyecek miyim!” diyerek gerek ikramlarda gerekse evde sık sık ‘tatlı kaçamaklar’ yapmak bayramınızı zehir edebileceği gibi, kısa ve uzun vadede sağlık sorunlarına da zemin hazırlayabiliyor! Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman tatlı ve şekerli besinlere yüklenilmesinin kan şekerinde artış ve yağlanmadan sindirim sorunları ve bağırsak hastalıklarına, diyabetten obezite ve kalp damar hastalıklarına dek birçok soruna yol açabildiğini belirterek “Tatlıların her zaman kontrollü tüketilmesi gerektiği gibi bayramda da bu konuda ekstra dikkatli olmak gerekiyor. Bayramda ikramlara hayır diyebilmek zor olsa da ikramları tatlı bir dille sınırlandırmak mümkün. İkram edilmek üzere hazırlanan tatlıları ise hafif ve sağlıklı olanlardan seçmek hem misafiriniz hem de kişisel sağlığınız için önem taşıyor” diyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman, bayramda sağlıklı tatlı tüketmenin 7 püf noktasını anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu, bir de sağlıklı bayram tatlısı tarifi verdi…
Şerbetli tatlılaryoğun şeker içeriği ile en yoğun kalorili ve sağlıksız sayabileceğimiz tatlılardandır. Hem şerbet kısmı hem de unlu ya da yağlı içeriği ile karbonhidratı ve kalorisinin çok yüksek olmasının yanı sıra besin değeri oldukça düşüktür. Bu nedenle şerbetli tatlılar yerine besin değeri olan ve şeker oranı düşük seçenekleri seçmekte fayda var.
Meyve şekeri olarak bildiğimiz fruktozun da fazlasının karaciğer yağlanması ya da obeziteye neden olabileceği bilinmektedir. Ancak kontrollü şekilde tükettiğinizde içeriğindeki posa ve vitamin gibi besleyici ögeler sayesinde sağlıklı bir tatlı seçeneği oluşturabilirler. Meyveli muhallebiler,meyve topları gibi tatlılar ağzınızı tatlandırırken sağlığınızdan olmanızı engelleyebilir.
Tatlıları yemeğin hemen üzerine tüketecekseniz o öğünde tükettiğiniz diğer karbonhidratları azalttığınızdan ve salata, sebze gibi posalı bir yemek yediğinizden emin olun. Böylece şekerin kana karışma hızı düşer ve kan şekerinizi çok daha yavaş yükseltir. Ancak o öğünde pirinç, ekmek, patates gibi karbonhidratların yoğun olduğu besinlerin üzerine tatlı tüketmek kan şekerini oldukça yükseltir ve yağlanmaya neden olur. Ayrıca kan şeker regülasyonu olmayan kişilerde bu durum ciddi şeker yükselmeleri ile kendini gösterebilir.
Sütlü tatlılar sütün doğasında bulunan protein ve yağ sayesinde tatlıda kullanılan şekerin kana çok daha yavaş karışmasını sağlayarak kan şekerinin ani yükselmesini engeller. Sütlü tatlı tükettiğinizde şerbetli tatlı tüketimine göre kan şekerinizdeki ani dalgalanmalar önlenir, iştahınız çok daha dengede kalır ve kilo kontrolüne de yardımcı olur.
Aç karna kan şekeri düşük olduğu için daha fazla tatlı tüketilebilir. Bu da kan şekerinde ani yükseliş ve akabinde hızlı bir düşüşe neden olurken vücudun yağlanmasına yol açar. Ayrıca iştah kontrolünü bozarak hızlı acıkmalara veya tekrar tatlı isteklerine neden olabilir. Bu nedenle tatlı tüketimini hafif tok karna veya posalı öğünlerle birlikte tercih etmekte fayda var.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Nur Ecem Baydı Ozman “Her ne kadar sağlıklı veya hafif bir tatlı tercih edilmiş de olsa tatlıları sık tüketmek içeriğindeki şekere sık maruz kalınmasından ötürü kan şeker regülasyonunu bozabilir, yağlanmaya ve uzun vadede diyabet, kalp damar hastalıkları gibi istenmeyen sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle tatlı tüketim sıklığı haftada bir-iki defayı aşmayacak şekilde organize edilmeli. Bayramdada ikram edilen tatlıları ‘tatlı bir dille’ kısıtlayarak miktar ve sıklığına dikkat etmelisiniz” diyor.
Hazır tatlılar lezzeti üst düzeyde tutabilmek amacıyla çok daha fazla şeker veya yağ içerebilmekte. Bu nedenle tatlılar evde yapıldığında içeriğinde kullanılan şeker, yağ gibi malzemeler çok daha kontrollü kullanılabileceğinden daha hafif bir tatlı elde etmek mümkün. Evde yapılan tatlıları süt, ceviz, meyve gibi besinlerden oluşturmak ve şeker eklemeden ya da çok az şeker ilave ederek yapmak tatlı tüketimi ile ilgili riskleri minimize edecektir.
